Ιούλιος Καίσαρας: πέντε όχι και τόσο γνωστές πτυχές της ζωής του

Ξέρατε ότι ο Ιούλιος Καίσαρας:

1. Δεν γεννήθηκε με καισαρική τομή;

Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας ήρθε στον κόσμο στις 13 Ιουλίου του 100 π.Χ., αλλά είναι μάλλον απίθανο να γεννήθηκε με τη μέθοδο της καισαρικής τομής. Παρότι η διαδικασία υπήρχε ήδη εκείνη την εποχή, ήταν συνήθως μοιραία για τη μητέρα, ως εκ τούτου την εφάρμοζαν μόνο εάν κάποια έγκυος είχε ήδη πεθάνει ή πέθαινε κατά τη διάρκεια του τοκετού, σε μια προσπάθεια να σώσουν το βρέφος. Η μητέρα του Καίσαρα, η Αυρηλία, έζησε μέχρι το 54 π.Χ., σχεδόν μισό αιώνα μετά τη γέννηση του γιου της.

2. Είχε πέσει θύμα απαγωγής;

Το 75 π.Χ., ο Καίσαρας ταξίδευε από τη Ρώμη προς τη Ρόδο, όπου σκόπευε να μαθητεύσει κοντά στον περίφημο Απολλώνιο, μαθητής του οποίου υπήρξε και ένας από τους πιο διάσημους ρήτορες της αρχαίας Ρώμης, ο Κικέρωνας. Κατά τη διαδρομή, ωστόσο, το πλοίο που μετέφερε τον Καίσαρα δέχθηκε επίθεση από πειρατές στη νοτιοδυτική ακτή της Μικράς Ασίας. Όταν όρισαν λύτρα για την απελευθέρωσή του, ο Καίσαρας θεώρησε το ποσό εξευτελιστικά χαμηλό και επέμεινε να απαιτήσουν υψηλότερο ποσό. Εντέλει, εκείνο το υψηλότερο ποσό συγκεντρώθηκε και καταβλήθηκε, οπότε ο Καίσαρας απελευθερώθηκε.

Δεν άργησε, όμως, να πάρει εκδίκηση από τους απαγωγείς του. Αφού επέταξε κάποια πλοία και άνδρες για να τον βοηθήσουν να τους καταδιώξουν και να τους συλλάβουν, διέταξε την εκτέλεσή τους.

3. Ήταν μέγας καρδιοκατακτητής;

Μπορεί ο Καίσαρας να ήταν πολυάσχολος, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε ποτέ να ασχολείται με το ωραίο φύλο. Στη διάρκεια της ζωής του, νυμφεύτηκε τρεις φορές, την Κορνηλία, την Πομπηία και την Καλπουρνία αντιστοίχως.

Για χάρη της πρώτης, αψήφησε την εντολή του δικτάτορα Σύλλα να χωρίσουν –μια και ο πατέρας της Κορνηλίας, Λεύκιος Κορνήλιος Κίννας, ήταν αντίπαλος του Σύλλα– και έγινε φυγάς. Ύστερα από ταλαιπωρίες με ελονοσία και οικονομικούς εκβιασμούς από στενό συνεργάτη του Σύλλα, κατόρθωσε να επιστρέψει στη Ρώμη χωρίς να εκτελεστεί χάρη στην παρέμβαση ανθρώπων κύρους από το περιβάλλον του. Το ζεύγος απέκτησε μια κόρη, την Ιουλία, το 76 π.Χ.

«Η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει μόνον να είναι τίμια, αλλά και να φαίνεται τίμια». Αυτή η φράση, που χρησιμοποιείται έως τις μέρες μας, έχει ως αφορμή ένα περιστατικό με τη δεύτερη σύζυγο του Καίσαρα, την Πομπηία. Η εγγονή του Σύλλα, που παντρεύτηκε τον Καίσαρα δύο χρόνια μετά τον θάνατο της Κορνηλίας, συμμετείχε το 62 π.Χ., σε μια εκδήλωση η οποία ονομαζόταν Εορτή της Αγαθής Θεάς και διεξαγόταν στην οικία του Καίσαρα. Παρότι η είσοδος επιτρεπόταν αποκλειστικά και αυστηρά σε γυναίκες, ένας νεαρός αριστοκράτης μεταμφιέστηκε και κατόρθωσε να μπει. Δεν άργησαν όμως να ανακαλύψουν την ταυτότητά του, οπότε ανέκυψε σκάνδαλο και πολλοί είπαν ότι ο άνδρας ήταν ερωτευμένος με την Πομπηία και προσπαθούσε να την ξελογιάσει. Παρότι δεν έγινε ποτέ γνωστό εάν και κατά πόσον η ανάμειξη της Πομπηίας στο περιστατικό ήταν ηθελημένη, ο Καίσαρας αποφάσισε να τη χωρίσει, δηλώνοντας ότι η δική του σύζυγος πρέπει να είναι υπεράνω πάσης υποψίας, με τη φράση που χρησιμοποιούμε μέχρι τις μέρες μας.

Ο Καίσαρας νυμφεύτηκε την τρίτη σύζυγό του, Καλπουρνία, το 59 π.Χ., όταν εκείνη ήταν ακόμα έφηβη, και παρέμειναν παντρεμένοι μέχρι τον θάνατό του. Λέγεται, μάλιστα, πως η Καλπουρνία είχε δει στον ύπνο της πως κάτι κακό επρόκειτο να του συμβεί, και προσπάθησε μάταια να τον πείσει να μην παραστεί στη συνεδρίαση της Συγκλήτου τη μοιραία 15η Μαρτίου του 44 π.Χ.

Πέρα από τις επίσημες συντρόφους του, ο Καίσαρας είχε επίσης πάμπολλες μαιτρέσσες, μεταξύ των οποίων η βασίλισσα της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα, και η Σερβιλία, γιος της οποίας ήταν ο γνωστός Μάρκος Βρούτος, που έλαβε μέρος στη συνωμοσία αλλά και στη δολοφονία του Καίσαρα.

4. Είχε γιο με την Κλεοπάτρα;

Το 48 π.Χ., ο Καίσαρας πήγε στην Αίγυπτο για να εντοπίσει έναν από τους αντιπάλους του, τον Ρωμαίο στρατηγό Πομπήιο. Κατά την εκεί παραμονή του, γνώρισε την Κλεοπάτρα, η οποία είχε εμπλακεί σε εμφύλιο πόλεμο με τον νεότερο αδελφό της και συμβασιλέα Πτολεμαίο ΙΓ’. Ο Καίσαρας, ως εκτελεστής της διαθήκης του εκλιπόντος πατρός των δύο αδελφών, ζήτησε να τον επισκεφθούν και οι δύο προς διευθέτηση της διαμάχης τους. Όταν ο στρατός του Πτολεμαίου εμπόδισε την Κλεοπάτρα να μεταβεί στο παλάτι όπου διέμενε ο Καίσαρας, εκείνη κρύφτηκε σε έναν σάκο για άπλυτα για να τον συναντήσει για πρώτη φορά, σύμφωνα με κάποιες αναφορές.

Ο Καίσαρας και η Κλεοπάτρα, η οποία είχε τα μισά χρόνια του Ρωμαίου στρατηγού, ανέπτυξαν ερωτική σχέση και περί το 47 π.Χ. η Κλεοπάτρα γέννησε έναν γιο, τον Πτολεμαίο Καίσαρα, που θεωρείται επισήμως τέκνο του Καίσαρα. Οι Αιγύπτιοι αναφέρονταν σε αυτόν με το όνομα Καισαρίων, δηλαδή Μικρός Καίσαρας.

Σύντομα μετά τη δολοφονία του Καίσαρα το 44 π.Χ., ο αδελφός και συμβασιλέας της Κλεοπάτρας, Πτολεμαίος ΙΔ’, σκοτώθηκε. (Ο προηγούμενος συμβασιλέας, Πτολεμαίος ΙΓ’, είχε πεθάνει περί το 47 π.Χ.). Παρότι δεν αποδείχθηκε ποτέ, υπήρχαν υποψίες πως η Κλεοπάτρα δηλητηρίασε τον Πτολεμαίο ΙΔ’, ώστε να μπορεί να αναγορεύσει τον Καισαρίωνα ως συμβασιλέα της, κάτι που έκανε το ίδιο έτος. Ο Καισαρίων έγινε γνωστός ως Πτολεμαίος ΙΕ’.

Το 31 π..Χ., οι δυνάμεις της Κλεοπάτρας και του εραστή της, Μάρκου Αντωνίου, ηττήθηκαν στη Ναυμαχία στο Άκτιο από τον Οκταβιανό, μεγάλο ανιψιό και νόμιμο κληρονόμο του Καίσαρα. Το επόμενο έτος, τόσο ο Αντώνιος όσο και η Κλεοπάτρα αυτοκτόνησαν, με αποτέλεσμα ο Καισαρίων να απομείνει ο μοναδικός φαραώ της Αιγύπτου· ωστόσο, η διάρκεια της ηγεμονίας του ήταν σύντομη, αφού λίγο καιρό μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο Καισαρίων δολοφονήθηκε κατόπιν εντολής του Οκταβιανού, ο οποίος έγινε ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας. Ο Οκταβιανός έλαβε το όνομα Αύγουστος και κυβέρνησε από το 27 π.Χ. έως το 14 μ.Χ.

5. Θεωρείται ο πατέρας του δίσεκτου έτους;

Προτού ο Καίσαρας ανέλθει στην εξουσία, οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολογιακό σύστημα βασισμένο στον σεληνιακό κύκλο, σύμφωνα με το οποίο ένα έτος αποτελούνταν από 355 ημέρες. Αυτό το σύστημα υπολειπόταν 10 ¼ ημέρες συγκριτικά με το ηλιακό έτος, το απαιτούμενο χρονικό διάστημα για μία πλήρη περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο. Αν και οι Ρωμαίοι αξιωματούχοι υποτίθεται πως πρόσθεταν επιπλέον ημέρες στο σεληνιακό ημερολόγιο κάθε χρόνο, προκειμένου να συνάδει με την αλλαγή των εποχών, αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Ως αποτέλεσμα, το ημερολόγιο προκαλούσε σύγχυση, δεν συντονιζόταν με τις εποχές, ενώ επιπλέον λειτουργούσε ως βοηθητικό μέσο κατάχρησης για τους πολιτικούς που ενδιαφέρονταν να παραταθεί η θητεία τους.

Αφού συμβουλεύτηκε τον Έλληνα αστρονόμο Σωσιγένη τον Αλεξανδρέα, ο Καίσαρας υλοποίησε ένα νέο σύστημα, το Ιουλιανό ημερολόγιο, το οποίο τέθηκε σε ισχύ το 45 π.Χ. και όριζε ότι ένα έτος αποτελείται από 365 ημέρες. Στόχος του ημερολογίου ήταν ο συγχρονισμός με τον ηλιακό κύκλο· ωστόσο, επειδή στην πραγματικότητα το ηλιακό έτος διαρκεί 365 ¼ ημέρες, ο Καίσαρας πρόσθεσε μία επιπλέον ημέρα κάθε τέσσερα χρόνια, για να καλύπτεται η διαφορά, δημιουργώντας έτσι το δίσεκτο έτος.

Το Ιουλιανό ημερολόγιο παρέμεινε  πρότυπο μέχρι τον ύστερο 16ο αιώνα, όταν και θεσπίστηκε μια ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή του συστήματος, γνωστή ως Γρηγοριανό ημερολόγιο. Στις μέρες μας, το Γρηγοριανό ημερολόγιο είναι το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο στον κόσμο.

Πολύ περισσότερα και ενδιαφέροντα για τον Ιούλιο Καίσαρα και τη συνωμοσία που οδήγησε στη δολοφονία του μπορείτε να διαβάσετε στο νέο βιβλίο των εκδόσεων Φανταστικός Κόσμος, Ο θάνατος του Καίσαρα, που κυκλοφορεί επίσημα στις 28 Μαρτίου 2016.